تاج بندگی

مرگ همواره یکی از بزرگ‌ترین اسرار بشریت بوده و در فرهنگ‌ها، ادیان و فلسفه‌های مختلف، تفاسیر گوناگونی از آن ارائه شده است. برای برخی، مرگ پایانی بر زندگی دنیوی و ورود به جهانی جدید است؛ برای دیگران، پدیده‌ای طبیعی و بخشی از چرخه حیات. مرگ نه تنها جنبه‌ای زیستی دارد، بلکه برای انسان‌ها به‌عنوان فرصتی برای تأمل درباره معنای زندگی، تعلقات دنیوی و هدف نهایی نیز مطرح است. درک مفهوم مرگ می‌تواند ما را به بازبینی اعمال، ایجاد روابط بهتر و تقویت معنویت سوق دهد.

 
مثال‌ها:

مرگ در دیدگاه ادیان:

اسلام: مرگ به‌عنوان گذرگاهی برای ورود به جهان آخرت و ملاقات با خداوند در نظر گرفته می‌شود. مثال: آیه ۲۸۵ سوره بقره که مرگ را پایان زندگی دنیوی و آغاز سفری به سوی خداوند می‌داند.
مسیحیت و یهودیت: مرگ فرصتی برای پاداش یا مجازات اعمال انسان در جهان دیگر است.
مرگ در فلسفه:

افلاطون: مرگ به‌عنوان جدایی روح از جسم و دستیابی به جهانی ابدی مطرح شده است.
فلسفه اگزیستانسیالیسم: مرگ نمادی از ناپایداری زندگی و اهمیت یافتن معنا در لحظه‌های اکنون است.
مرگ در طبیعت:

مرگ در طبیعت به‌عنوان بخشی از چرخه حیاتی زندگی است؛ زمانی که یک موجود می‌میرد، موادش به زمین بازمی‌گردد و منبعی برای حیات جدید می‌شود. مثال: برگ‌هایی که درختان در پاییز می‌ریزند و به خاک بازمی‌گردند تا خاک را غنی‌تر کنند.
مرگ به‌عنوان یادآور ارزش زندگی:

توضیح: آگاهی از مرگ باعث می‌شود که انسان‌ها بیش از پیش به لحظات زندگی و روابط خود اهمیت بدهند. مثال: فردی که تجربه از دست دادن عزیزی را دارد، بیشتر به قدر لحظات با خانواده و دوستان خود پی می‌برد.
تأمل بر مرگ در ادبیات:

مثال: در بسیاری از آثار ادبی، مرگ به‌عنوان موضوعی برای تأمل، فلسفه‌پردازی و شناخت بهتر زندگی مورد بحث قرار گرفته است. مانند شعر حافظ که می‌گوید: هرگز نمیرد آن که دلش زنده شد به عشق / ثبت است بر جریده عالم دوام ما.
 
مرگ، هرچند گاه ترسناک به نظر می‌رسد، می‌تواند به ما یادآور شود که زندگی محدود است و باید به بهترین شکل از آن در رسیدن به قرب الهی بهره ببریم.

. توصیف شوق مرگ

امام علی علیه السلام می فرماید:

«و ان احب ما انا لاق الی الموت; (40) محبوب ترین چیزی که در انتظارش هستم مرگ است .»

یکی پرسید از سقراط کز مردن چه خواندستی

بگفت ای بی خبر مرگ از چه نامی زندگانی را

اگر زین خاکدان پست روزی بر پری بینی

که گردون ها و گیتی هاست ملک آن جهانی را (41) اگر مرگ را چنان دریابیم که علی علیه السلام دریافته بود; باید در عین نگرانی از کم توشه گی و در عین تلاش برای تدارک ذخیره آخرت، بی صبرانه در انتظار مرگ مطلوبی باشیم که ما را از تنگنای جهان خاکی به بیکران ساحت غیب انتقال دهد . علی علیه السلام می فرماید:

«به پیشواز مرگ بشتابید! مرگی که اگر فرار بکنید شما را در می یابد، و گر بر جای خودمانید باز هم به سراغتان می آید . و اگر فراموشش کنید، او شما را از یاد نمی برد .» (42)

بنابراین دلبستگی انسان به زندگی دنیوی، براساس میزان مرگ اندیشی وی تنظیم می گردد . اگر دنیا زده بود که به مرگ نمی اندیشد . بی تردید رویاروی چنین کسی با مرگ بسیار نامطلوب خواهد بود . برای این که چنین شخصی برای حیات اخروی آمادگی نداشته و ذخیره لازم را نیندوخته است . علی علیه السلام در نامه ای به حارث همدانی می فرمایند:

«سخت بپرهیز از این که وقتی مرگ به سراغ تو آید که در جستجوی دنیا از خدا گریخته باشی .» (43)

چنانکه شوق مرگ، از محبت دنیا در دل انسان می کاهد:

«هر که مرگ را در برابر خود مجسم کند، به امور دنیوی زیاد توجه نمی کند .» (44)

اشتیاق انسان به مرگ یک حالت بسیار شگفت انگیز و اعجاز گونه است برای این که هر انسانی چنان که گذشت به زندگی علاقمند است و اگر کسی سودای مرگ در سر بپروراند حتما به مقامی رسیده که دیگران نرسیده اند و چیزهایی دریافته که دیگران در نیافته اند . در قرآن کریم آرزوی مرگ نشان عشق انسان به خدا است .

خدای سبحان در خطابی به قوم یهود می فرماید:

«بگو ای یهودیان اگر از میان مردم تنها خود را دوستان خدا می دانید، پس آرزوی مرگ کنید اگر راست می گوئید .» جمعه/6

علی علیه السلام به حارث همدانی می فرمایند: «مرگ را جز با شرایط مطمئن آرزو مکن (45) و خود در موردی چنین می فرمایند:

«من با بصیرتی از درون و یقینی که خدایم بخشیده است در گمراهی آنان و راه راستی که برگزیده ام آگاهم . مشتاق دیدار پروردگار و امیدوار پاداش نیک او هستم .» (46)

انسان وقتی واقعا مشتاق مرگ می گردد که به یقین دریابد که او گر چه در این جهان خاکی پدید آمده است; اما از این جهان نبوده و به جهان دیگری تعلق دارد . و چنین کسی در حقیقت به قول مولا علی علیه السلام:

«پیش از آن که بدن از این جهان خاکی جدا شده باشد، به جان و دل از این خاکدان پرواز کرده است .» (47)