چگونه یک طلبه میتواند برنامهریزی موفق در دروس و سیر و سلوک داشته باشد؟
برنامهریزی موفق در دروس و سیر و سلوک معنوی مبتنی بر چند اصل است:
1. تعیین اهداف. پایه و اساس موفقیت در هر زمینهای برنامهریزی است و اصل اولیه در برنامهریزی تعیین هدف میباشد. بنابراین طلبه باید سعی کند هدف مشخصی برای خویش ترسیم نماید، چه مسألهای باعث شده که دروس حوزه را انتخاب نماید؟ وقتی توانست هدف از طلبه شدن و انتخاب دروس حوزوی را برای خویش ترسیم نماید، براساس آن می تواند هم در زمینة درسی و هم در زمینه سیر و سلوک، برنامهریزی موفقی داشته باشد. یکی از آسیبهای اصلی برخی طلاب که باعث افت تحصیلی و عدم موفقیت آنان در سیر و سلوک میشود، همین مسأله است، یعنی بعد از مدتی ماندن در حوزه هدف اصلی خویش را فراموش میکنند لذا نمیتوانند در زمینه تحصیلی و سیر و سلوک، برنامهریزی موفقی داشته باشند.
2. طبقهبندی و اولویتبندی اهداف. دومین اصل اساسی در برنامهریزی این است که اهداف به صورت مشخص و کاربردی تعریف شده و به اهداف بلندمدت و کوتاهمدت طبقهبندی شود. یکی از نظریه پردازان در این خصوص معتقد است که هدفها باید به «ایدهآلها» و «فعالیتها» تحلیل شوند، ایدهآلها همان اهداف بلند مدت و نهایی است امّا فعالیتها، اهداف کوتاهمدت و راهکارهایی هستند که زمینه رسیدن به اهداف اصلی را فراهم میسازد. هدف اصلی و بلندمدتی که یک طلبه در نظر گرفته است، عبارت است از خودسازی، رسیدن به کمال و سعادت و هدایت دیگران امّا اهداف کوتاه مدت و عواملی که انسان را به این هدف ارزشمند میرساند عبارت است از فراگیری فقه و اصول، آشنایی با معارف اسلامی که خود زمینهای است برای عمل کردن و عبادت و خودسازی. بنابراین در برنامهریزی خویش هم باید به اهداف بلند مدت و اصلی توجه نمود و هم اهداف کوتاهمدت و وسیلهای. طلبه هیچگاه تحصیل و درس خواندن را هدف اصلی خویش قرار نمی دهد زیرا تحصیل مقدمه سیر و سلوک است و ارزش ذاتی ندارد.
3. تلاش و کوشش و توکل به خداوند در رسیدن به اهداف: باید توجه داشت که بخش عمده کار تحصیل و موفقیت در دروس حوزه، به تلاش خود افراد و میزان توکل آنها بستگی دارد. امور دیگر مثل استاد، هم بحث، برنامه درسی و… جنبه کمکی دارند. پس هم باید انگیزه را تقویت کرد و هم با تلاش و پشتکار و توکل به خداوند، برنامه منظمی برای خویش هم در تحصیل و هم در سیر و سلوک در نظر گرفت و به آن با قاطعیت عمل کرد.
با آرزوی سلامتی و تعجیل در فرج امام منتظران حضرت امام مهدی (عج).